Vandaag :
♔ niets op de agenda
Vandaag jeugd:
Vandaag niets op de jeugdagenda

Column

De Dame

Ja, schakers daar is zij onze Caissa, de schaakgodin, Koningin en Dame.
en wij als schakers weten dat zij hoog boven de torens en andere schaakstukken uitkijkt!
Maar ook in Parijs staat zij haar elegantie en schoonheid uit te stralen in het hart van Parijs op het eiland Ile de la Cité in de Seine.
Haar torens zijn wereldberoemd en zij dateert uit de 12e eeuw ( 1163 ). Welke schaker kent haar niet en heeft haar nog nooit gezien?
Maar op de rampzalige dag van 15 april kwam in de hele wereld het nieuws van  DE BRAND IN DE Notre-DAME!
De wereld beroemde kathedraal stond in vuur en vlam!  “Het dameoffer” trof alle Parijzenaars en wereldburgers in het hart!
Zij met haar majestueuze uitstraling en bezocht door miljoenen bezoekers en bewonderaars, werd wereldnieuws!
Keizer Napoleon werd hier gekroond en natuurlijk kennen we de film, naar het boek van Victor Hugo “De klokkenluider van de Notre-Dame”.
Wij kennen het dameoffer als het meest spectaculaire offer tijdens een schaakpartij, met een winnende stelling!
Citaat uit Schaakbrevier door J. A. Frank ” In de romantische periode werd het als niet ridderlijk beschouwd, een offer niet aan te nemen.
Bij de Europese kampioenschappen in Oberhausen werd de Tsjech Vladimir Hort door een dameoffer van Keres zo in de war gebracht,
dat hij van zijn stoel viel. In werkelijkheid nam hij de dame. Vijf zetten later zat Hort 45 minuten na te denken. Hij zat te schommelen en viel toen pas
van zijn stoel!
Het beroemdste dameoffer werd in 1956 door de dertienjarige Fischer gebracht tegen Robert Byrne in het Rosenwald-toernooi  in New York.
Fischer gaf eerst een tussenschaakje en verzette zijn loper op de 17e zet. Byrne nam het dameoffer aan en bereikte daarmee een voordelige stelling.
Na het veroveren van enkele witte stukken, zette Fischer op de 41e zet mat!                                                                                                                                                      Fischer zelf stelde in zijn partij commentaar op: ” Een verrassend dameoffer dat dwingend tot winst leidt “.
Wij als schakers hebben zowel op als buiten het schaakbord wel eens een Dame geofferd….!?
Wij mogen en kunnen ons als schaakclub Purmerend gelukkig prijzen, met voor het eerst in onze clubgeschiedenis spelend in de derde klasse NHSB, met een Dames team!
Heel blij zijn wij en zeker de woudloper, met onze schaakkoninginnen en schaakdames: Marloes, Ingrid, Flora en Debbie.
P.S. De Parijse brandweer heeft gelukkig de brand onder controle gekregen!                                                                                                                                                         Een toren is gesneuveld, maar de hoofdtorens zijn fier overeind gebleven!
De Woudloper

Blijdschap

Met veel plezier las De Woudloper het stukje van Kees Kerkdijk over een onvergetelijke dag!
Het verbaasde mijzelf ook dat een speler van bijna 700 rating punten meer, na 26 zetten remise aanbiedt! Kees stond 2 pionnen voor en bleek in de analyse gewonnen te staan. Maar analyses zijn altijd achteraf en voor mij telt alleen het resultaat, Kees!
Het was in ieder geval een leuke partij voor mij, met als gevolg dat ik sinds 37 jaar op de 9e plaats belandde. Een historische schaakmijlpaal en dat tegen een bijna 1800 speler (COR 1110)! Een staande ovatie van de aanwezige leden voelde als een warme deken van waardering en respect, waarvoor mijn hartelijke dank!
Blijdschap over onze jeugd en dan vooral de ontwikkelingen van Vladimir en Romayn, die een voorbeeld zijn voor andere jeugdspelers. Ook het Damesteam dat zich kranig geweerd heeft tegen zes heren van het 2e team. Uitslag 5-1, maar er had meer in gezeten voor de Dames!
Blij zijn we niet over de resultaten van ons eerste team, maar we blijven toch met alle leden achter ze staan in hun strijd aan de 10 borden. Hoe kan het ook anders als we onze Hoonie moeten missen. Het schaakkind van onze club, opgeleid, en nu bij de Waagtoren. Maar misschien kunnen we ons met de nodige versterking toch nog handhaven op bordpunten?
Blij over de ontwikkelingen in het Nederlandse voetbal en met name over de prestaties van Ajax en hun gepassioneerde spel in de Champions League. Over het Damesvoetbal, over Max Verstappen, over Kiki Bertens en andere sporthelden, het vervult mij met blijdschap.
Blij over het in stand houden van de Dividendbelasting?
Maar niet over de capriolen van Donald T…., de Brexit, en de nog steeds dreigende internationale terreur in zowel binnen- als buitenland.
Laten we ons dan ook maar blijven bezig houden met ons nobele schaakspel en onze schaakclub die ons allen bindt en niet verdeelt!
De Woudloper

Spanning en stress

Het is een heel bekend verschijnsel in ons edele schaakspel, dat op elk niveau en dus bij elke schaker voorkomt!
Je komt in tijdnood of je maakt een misrekening door een problematische stelling? Dit noemen wij een blunder!
Helaas had ons eerste team, ons Vlaggenschip afgelopen zaterdag hier ook last van. Met nota bene 3 FM spelers,
die ook nog eens alle drie verloren! En onze Barry, die zojuist nog een goed toernooi speelde, met een IM norm overkwam het!
Overschatting of onderschatting of spanning? Ja, ons paradepaardje heeft zich flink geblesseerd! en vertoont sporen van mank en kreupelheid?
 Zelfs onze Pieter verloor en nog een aantal die er meer hadden kunnen uithalen!  Maar ja, het was helemaal in Limburg!                                                                                  Een eind draven voor ons Paradepaardje!
Gelukkig was er nog een zo slim om ruim van te voren af te reizen en in alle rust en zonder stress zijn “race” te winnen. Een goed paard is nog geen goede ruiter, zei iemand eens of van gelijke strekking? Begrijpt u waar ik naar toe wil?
Maar het kan nog steeds dat onze concurrenten ook nog punten LATEN LIGGEN EN DAN beleven wij “het wonder van Purmerend”! Het kan nog steeds als wij als team in onze eigen kwaliteiten blijven geloven! We hebben ook wel eens gewonnen van Wageningen, met die prachtige remise van Lucas tegen Jan Timman. (500 rating)
Mannen laten we blijven strijden met geloof en hoop op onze laatste kansen!
Dat zagen we ook bij de Brexit en bij Donald Trump! Tegen alle voorspellingen en verwachtingen in en dan toch nog winnen.
Maar dat kan ook nog bij onze eigen verkiezingen gebeuren, omdat de spanning en stress tussen sommige landgenoten steeds groter wordt en steeds meer stress veroorzaakt.
Wat kan stress of spanning doen bij sporters en supporters? Je kan het zien in onze voetbalcompetitie, waarin deze spanning al weken en maanden duurt. Dat soms dan ook bij beide kampioenkandidaten tot onnodig punten verlies leidt. Maar daar hebben we altijd nog een videoscheidsrechter of de zo veel geroemde doellijn technologie!  Deze middelen missen we in een schaakpartij. De spanning en stress in het schaakspel is veel en veel groter.
De woudloper

Time flies!!

De tijd vliegt, ook, zoal niet vooral, voor schakers.

Schakers zien de tijd heel duidelijk voortsnellen op de schaakklok die de tijd onverbiddelijk aftelt.

Steeds meer doet de digitale schaakklok zijn intrede.
Natuurlijk is een digitale klok moeilijker in te stellen. Met een klassieke “wijzerklok” zijn er knopjes om de tijd in te stellen en de instelling is duidelijk op de klok te zien.
Met de digitale klok is het me al twee maal overkomen dat de display 1:40 en 0.10 aanwees in de verwachting dat er 10 seconden per zet aan de bedenktijd toegevoegd zouden worden. Maar klaarblijkelijk was de instelling 1 uur, 40 minuten en 10 seconden als totale bedenktijd zonder bijtelling per zet.

Toch kunnen we verwachten dat de digitale klok meer en meer ingang zal vinden. De klassieke wijzerklok is uiteindelijk toch gedoemd, en voor sommigen met bloedend hart, te verdwijnen. Ik zou hen willen aanraden het binnenwerk van een wijzerklok eens te bekijken. Ongelooflijk dat de verzameling staven, stalen palletjes, onrusten (in sommige klokken met plastic onderdelen die de neiging hebben om vast te lopen als men de klok te strak opwindt), en klassieke uurwerken toch een redelijk nauwkeurige tijdmeting opleveren. Maar de digitale klok is natuurlijk in nauwkeurigheid niet te overtreffen.

Maar of je nu schaakt met de digitale klok of met een, eventueel geoctrooieerde, schaakklok, de tijd blijft vliegen. Dus de digitale schaakklok is de bekende oude wijn etc. etc.

Enkele jaren geleden schreef ik op de toenmalige website van onze schaakclub een artikel over de schaakklok met een wijzerplaat waarop prominent het nummer 65843 voorkomt. Om dit artikel voor het nageslacht te bewaren wordt dat artikel hieronder gereproduceerd.

 

 

Patent NL 65843 Schaakklok

Clubleden die er de voorkeur aan geven om te schaken met gebruik van een analoge klok zal het wellicht opgevallen zijn dat op sommige klokken op de wijzerplaat de tekst “patent 65843” is aangebracht.

Het betreft de analoge klokken waarbij aan de vlag nog een dun staafje is bevestigd en waarbij dat dunne staafje langs een op de wijzerplaat aangebrachte schaalverdeling kruipt op het moment dat er een tijdscontrole genaderd wordt en waarbij de ene speler hoopt, als hij dat althans niet eerder gecontroleerd heeft, dat vlag, dun staafje en schaalverdeling goed functioneren zodat de vlag echt valt als het dunne staafje aan het eind van de schaalverdeling is gekomen en niet ruim eerder onverwachts valt terwijl de andere speler natuurlijk hoopt dat de vlag wél eerder onverwachts zal vallen.

Toen ik op 31 maart 2011 de klok instelde die door Jansen naast ons bord was geplaatst was herkende ik natuurlijk direct het format van het nummer. Dat nummer verwijst naar een Nederlands octrooi verleend door de Nederlandse Octrooiraad.

Raadpleging van het octrooiregister, dat door een ieder via de internetsite van het Octrooicentrum Nederland geraadpleegd kan worden, bracht aan het licht dat het hier een octrooi betrof waarvoor de octrooiaanvrage, onder nummer NL 117535, ingediend was op 22 juni 1944 om 24 uur (!). De aanvrager was ene Dr. Ulrich Jan Rutgers wonende te Arnhem.
Een openbaarmaking volgde op 16 januari 1950 en het octrooi was van kracht vanaf 15 juni 1950.
Het octrooi is van kracht gebleven tot 16 januari 1958. Op die datum verviel het octrooi omdat octrooihouder Ulrich Jan Rutgers het klaarblijkelijk niet meer verantwoord vond om de jaarlijkse instandhoudingstaxe voor het octrooi te betalen. Het octrooi had van kracht kunnen zijn tot 20 jaar na indieningsdatum, dus tot 21 juni 1964, als Rutgers de taxe jaarlijks had doorbetaald.

Op de wijzerplaat van de klok is tevens aangegeven dat fabrikant van de klok was de firma Koopman te Utrecht (dat was misschien familie van de Koopman te Dordrecht, de bekende schaakklokkenfabrikant).

Opmerkelijk is het volgende: Op de betreffende klok die ik in handen kreeg van Jansen was op de onderkant een datumstempel (1971) aangebracht ongetwijfeld door de toenmalige materiaalcommissaris bij de aanschaf van de klok.
Hieruit blijkt dat voor fabrikant Koopman het in 1971 commercieel zinvol werd gevonden om het nummer van het sinds 1956 (!!) vervallen octrooi nog steeds op de wijzerplaat aan te brengen.

Intrigerende vragen blijven over: wat was de relatie tussen octrooihouder Rutgers en fabrikant Koopman? Heeft Rutgers een octrooilicentie verleend aan Koopman en heeft hij daarvoor een vergoeding gehad eventueel ook nog voor de tijd dat Koopman het nummer op de wijzerplaat aanbracht ook al was het octrooi reeds lang vervallen?

© C. Kerkdijk
3 april 2011

 

voor een copie van het octrooischrift ga naar:
https://worldwide.espacenet.com/publicationDetails/originalDocument?CC=NL&NR=65843C&KC=C&FT=D&ND=4&DB=EPODOC&locale=en_EP

 

 

 

 

Boos en bedroefd

In Alkmaar leerde ik dat de mens vier primaire emoties heeft. Deze komen in ons dagelijkse leven voor en vaak laten wij ons leiden door deze gevoelens.

In het leven van de schaker komen blijheid, boosheid, bang en bedroefdheid in een ieder zijn partij voor.Angst voor zijn tegenstander of bang om te verliezen is al eerder genoemd in de column “angst regeert!”. In deze column gaat het over boos en bedroefd!
Afgelopen keren op de club hoorde ik boosheid over de indeling, want er zouden tegenstanders zijn die niet tegen elkaar hadden mogen spelen. Dit kan wel eens voorkomen en meestal wordt dit dan ook in der minne geschikt!
Boosheid hoorde ik ook over dat sommige tegenstanders te laat komen opdagen of met te weinig spelers komen opdagen. Zoals pas geleden bij een wedstrijd van ons eerste team thuis tegen Zukertort. Zij kwamen met maar liefst 8 spelers van de 10. Reden niet bekend of wel? In ieder geval betekent dit dat er 2 spelers de punten cadeau krijgen, zonder te spelen!  En bedroevend voor de bezoekende club, die toch genoeg spelers in huis heeft?
Boos en bedroefd zijn ook vaak de clubspelers die niet ingedeeld zijn bij de externe competitie. Op grond van hun rating of eerdere prestaties voor het team. Of in een lager team dan het jaar daarvoor en dat stemt meestal tot teleurstelling of bedroefd voelen.
Wat mij zelf de laatste tijd overkomt is boosheid over het lawaai op de achtergrond. Dat kan zich uiten in praten, fluisteren of lachen. Nu weet iedere schaker dat concentratieverlies meestal gepaard gaat met foute zetten of blunders, waardoor de partij verloren gaat. En dan zit je bijna drieënhalf uur achter het bord en moet je regelmatig vragen of het wat rustiger kan. Het merkwaardige is dat spelers zich vaak in hun eigen emoties van boosheid, blijheid of analyses niet meer bewust zijn van de aanwezigheid van andere clubspelers. En toch hebben wij genoeg ruimte in ons gebouw om elders te communiceren of te analyseren over schaken. Tijdens bondswedstrijden is “dit verschijnsel” stukken minder dan in de Keizer-competitie.
Tijdens ons aller zo geprezen schaaktoernooi in Wijk aan Zee is het woord STILTE in de grote zaal en kleine zaal aangegeven.  Er heerst vaak ook een serene stilte. OPMERKELIJK toch en de sfeer is bijna altijd wel heel plezierig en sportief, want iedereen wil kunnen genieten van dit nobele en mooiste spel van de wereld.
Misschien is dit persoonlijk, maar toch denk ik dat er meerdere clubspelers zijn die zich storen of uit hun concentratie raken bij  “overbodig” lawaai op de achtergrond of in de speelzaal.
Wellicht een aandachtspunt of moreel gevoel?
De Woudloper