- 13:00, 20 april 2024 – KNSB 1A: Purmerend 1 - Voorschoten 1
- 13:00, 20 april 2024 – KNSB 4C: Purmerend 2 - De Waagtoren 3
Nieuws
Jantje lacht, Jantje huilt; Jantje huilt, Jantje lacht !
.
Zesde ronde Keizer-competitie.
Een drukke avond want er wordt gespeeld voor de Keizer-competitie, maar ook voor de Beker-competitie. En dan is er ook nog een NHSB wedstrijd van Purmerend N4 tegen Krommenie. Een hele toer om het rond te breien voor de wedstrijdleider maar het lukte hem toch in één keer.
In de Keizer-competitie staat de partij Romayn Brandsma tegen Kees Kerkdijk op het programma. Een strijd die 12 zetten duurde en ca. 30 minuten als ik het me goed herinner.
De opening was Schots met 3. d2-d4 en na nemen werd 4. Lc1-c4 gespeeld.
Deze opening werd later door Romayn aangeduid als het Schots gambiet. Voor mij is dit echter het tweepaardenspel in de nahand, hoewel bereikt in een andere zetvolgorde.
Nazoeken bij Euwe (1965) levert op dat Euwe deze stelling benoemd als twee paardenspel in de nahand. Echter Keres (1971) hanteert inderdaad de benaming Schottisches Gambit. Het wordt een gambiet na 4. Lb4+ of 4. Lc5 als wit er met 5. c3 een pion in steekt, maar Keres geeft 4. …. Pf6 als solide zet met overgang naar Zweispringerspiel.
Zoals gewoonlijk met jeugdspelers werden de eerste zetten door Romayn à tempo gespeeld, hetgeen me de opmerking ontlokte om te vragen of hij deze opening goed kende. Daarop gaf hij wijselijk geen antwoord.
Voor zet 7. …. Lf8-c5 nam ik ruim de tijd. De theorie geeft 2 zetten: het solide Ld7 en het avontuurlijke Lc5. Het ging er meer om om te kiezen tussen solide maar wellicht saai spel, of tactisch spel en spannend. Uiteindelijk koos ik voor het laatste, hoewel ik nog niet duidelijk voor ogen kreeg wat er kon volgen. Nou ja, dat komt regelmatig voor met schaken, ofwel dat is min of meer de essentie van schaken, want waarom duren partijen dan soms tot 23:59 uur of langer?
Dat was een very narrow escape!
Ik keek nog even mee met de analyse door Pieter Hopman en het bleek wel dat hij in enkele minuten meer ziet dan ik in 20 minuten. Nou ja, je bent niet voor niets een FIDE-meester!
En hij traint de jeugdspelers inclusief Romayn.
Dus mede-senior-leden: houdt u maar vast want het is wel de toekomst: nog even en de meeste senioren zullen door de kleine dondersteen, Vladimir en andere jeugdspelers weggevaagd worden. Dat men zich daarop voorbereidt inclusief het incasseren!! It’s all in the game.
.
1e team recht de rug en verricht een prachtige teamprestatie
Gisteren ontvingen we het Arnhemse ASV. Na een gezellig samenzijn (een soort van warming up) voor aanvang van deze belangrijke wedstrijd waren mede teamleidster Marloes en ik er van overtuigd dat de neuzen de goede kant op stonden.
Na terugkomst na mijn uitstapje tussen half twee en kwart voor vijf stonden we met 1,5 -2,5 achter en even later met 1,5-3,5 maar een blik op de overige borden deden mij beseffen dat er nog helemaal niets verloren was.
Michael na een tijd van studeren niet aan schaken toegekomen verloor als eerste en moet duidelijk weer wat routine opdoen.
Maar daar was onze 2e bordman, buschauffeur Wim, die wederom net als vorig seizoen moest aantreden tegen Tom Bus (what’s in a name). Vorig jaar was het verlies, maar nu nam Wim fraai revanche na een goed gespeelde pot. Wim was toen al lovend over zijn tegenstander en dat gevoel was na de winst zeker niet verdwenen.
Hierna verloor 1e bordman Peter, naar eigen zeggen opgeofferd, maar dat hebben we wel eens meer gedaan en toen was remise zijn deel. Nu echter verliep het anders en kwam hij naar eigen zeggen er niet erg aan te pas.
Enrico scoorde een zwaar bevochten remise in een slechter eindspel (een gestolen halfje).
En toen verloor ook nog Frank tegen good old Jaap Vogel, die een gelijke stand uitmelkte en toen Frank iets over het hoofd zag, stond hij 2 pionnen achter en zag toen het nutteloze van doorspelen in.
Maar zoals ik hierboven al meldde daar kwam de ommekeer.
Eerst was daar topscorer Giel, die zijn partij won en even later was het Nicky die de gelijkmaker produceerde. Naar eigen zeggen niet erg tevreden over zijn eerste 15 zetten, waarbij hij ook nog eens klein materiaal verloor, maar Nicky weet altijd wel wat ingewikkelds te vinden en dat vond zijn tegenstander klaarblijkelijk ook. In een eindspel met 3 pionnen (waarvan 1 ver opgerukte pion) tegen 2 en een paard tegen loper maakte hij het beheerst af.
Het volgende punt bracht Barry binnen na met 3 lichte stukken (die elkaar allemaal dekten) tegen een dame en nog een aantal pionnen wederzijds de stelling fraai af te ronden. Klasse om te zien hoe beheerst en resoluut dat ging en even later haalde Pieter de overwinning binnen door een eindspel van toren en pion tegen paard en pion gedecideerd af te maken.
Resteerde Lucas, die het moest opnemen tegen hun sterkste speler (Bob Beeke). Een sterk gespeelde partij mondde uit in een zeer moeilijk eindspel. Onze marathonloper (2 weken geleden liep Lucas de Amsterdamse marathon helemaal uit) had duidelijk aan zijn uithoudingsvermogen gewerkt, want ondanks de dreigingen die zijn opponent in de stelling vlocht, was Lucas niet te kloppen en een prima remise was zijn aandeel. Gevochten als een leeuw. En zijn commentaar na het naspelen thuis van de partij was dat hij een niet geziene winst liet lopen en tevreden was met remise.
Mannen dat was een geweldige teamprestatie en mijn dank gaat ook uit naar Marloes, die tijdens mijn afwezigheid de honneurs prima waarnam en waarmee onze spelers uitermate tevreden waren, gezien de knuffels na afloop.
Volgende keer op 24 november de wedstrijd in Utrecht tegen Paul Keres en Marloes heeft al toegezegd om mee te gaan als teamleidster ook al is ze die dag jarig. Dat getuigt van clubliefde en het team is blij met haar.
Onderstaand de gedetailleerde uitslagen:
Purmerend (2159) – ASV (2137)
- Peter Smits (2014) – Wouter van Rijn (2111) 0-1
- Wim Luberti (2192) – Tom Bus (2098) 1-0
- Lucas van Mil (2136) – Bob Beeke (2281) 1/2-1/2
- Barry Brink (2358) – Dirk Hoogland (2071) 1-0
- Pieter Hopman (2289) – Peter Boel (2098) 1-0
- Enrico Blees (2164) – Eelco de Vries (2239) 1/2-1/2
- Frank van der Velpen (2091) – Jaap Vogel (2160) 0-1
- Nicky Law (2180) – Michiel Blok (2103) 1-0
- Michael Yu (2025) – Otto Wilgenhof (2136) 0-1
- Giel Spaans (2143) – Pieter Verhoef (2074) 1-0
6-4
Schaakkamp 2019 gaat door
Beste (jeugd-)leden,
Er zijn voldoende aanmeldingen voor het schaakkamp van 4-16 juni 2019.
Dit keer gaan we weer naar het hoge noorden maar wel een andere locatie: Opende Nederland
Een vriendelijke schaakkamp groet,
Chris Bartels
Situatie, stijl en strategie
Situatie
Dit seizoen wil ik het hebben over strategie. Niet op de gebruikelijke manier zoals welk plan te volgen, gebaseerd op de kenmerken van een stelling. Dat heb ik in het verleden al meerdere keren gedaan.
Dit keer zal het gaan over hoe modellen uit de organisatietheorie, toegepast op het schaken, ons behulpzaam kunnen zijn bij het kiezen van de beste strategie.
Als je schakers vraagt de term ‘schaakstrategie’ te definiëren zal het woord ‘plan’ vaak voorkomen. Het is dan noodzakelijk vragen als ‘wat is de inhoud van het plan?’, ‘voor welke termijn geldt het?’ en ‘wat zijn alternatieve plannen, op welke criteria is het gebaseerd?’ te beantwoorden.
Doorgaans wordt alleen gekeken naar de stelling op het bord en worden de materiaalverhouding, de positionele kenmerken en wie het initiatief heeft bekeken.
Een minstens even belangrijk criterium bij het maken van strategische beslissingen is de menselijke factor, de eigen speelstijl en die van de tegenstander. En de omstandigheden waarin de partij wordt gespeeld (welke situatie: wie is de tegenstander, wat is het speeltempo en dergelijke) bepalen de te kiezen strategie. Op situatie en de menselijke factor zal ik dit seizoen dieper ingaan.
De elementen die van belang zijn voor het bepalen van de strategie zijn in de loop der jaren veranderd. Het begint bij Steinitz, zijn theorie wordt bekritiseerd, bediscussieerd en geherformuleerd. De klassieke spelers zoals Steinitz en Tarrasch hadden andere opvattingen over het centrum dan de hypermodernen zoals Nimzovitsch en Réti. Ook Lasker had zijn opvattingen. In een eerdere training (2011) vatte ik ze samen:
De elementen van Steinitz
- Permanente voordelen
- Materieel voordeel.
- De tegenstander heeft een verzwakte koningsstelling.
- Vrijpion(nen).
- De tegenstander heeft een of meerdere zwakke pionnen.
- De tegenstander heeft een of meerdere zwakke velden (of kleurcomplex).
- Groepjesregel: de tegenstander heeft meer pionnengroepjes.
- Sterk pionnencentrum.
- Loperpaar, vooral in een open stelling.
- Controle over een lijn.
- Controle over een diagonaal.
- Controle over een rij.
- Tijdelijke voordelen
- Een of meerdere slecht opgestelde stukken van de tegenstander.
- Gebrek aan samenwerking tussen de stukken van de tegenstander.
- Voorsprong in ontwikkeling.
- Gecentraliseerde stukken die druk op het centrum uitoefenen.
- Ruimte voordeel.
De regels van Lasker
- Alleen de aanvaller wint.
- Alleen de speler met de betere stelling kan aanvallen.
- De speler met voordeel kan niet alleen aanvallen, maar moet dat doen om niet het risico te lopen het voordeel te verliezen.
- De verdediger moet er op voorbereid zijn te verdedigen en concessies te doen.
- In het schaken kan op twee manieren worden aangevallen: combinatoir of strategisch.
- De aanval moet gericht zijn tegen het zwakste punt van de tegenstander.
De elementen van de schaakstrategie volgens Nimzowitsch
- Het centrum.
- Spel over open lijnen.
- Spel over de 7e en 8e
- Vrijpion
- Penning
- Aftrekschaak
- Afruil
- Pionnenstructuur
Opvallend is dat het element ‘tijd’ geheel ontbreekt. Dat wordt pas later als een belangrijk, misschien wel het belangrijkste, onderdeel van de schaakstrategie erkend. Tegenwoordig is men het er wel over eens dat de belangrijkste elementen zijn:
- Materiaal
- Initiatief
- Positionele factoren
Met daarbinnen natuurlijk nog een aantal sub elementen. Maar zij houden geen rekening met wie de partij speelt. Of met de omstandigheid waarin de partij gespeeld moet worden. Daarom is het belangrijk twee elementen toe te voegen.
- De menselijke factor
- De omgevingsfactor
In schema:
| Situatie
Speeltempo Team of individueel Stand op de ranglijst Achtergrond tegenstander Tijdsdruk |
||||
| Materiaal
Materiaal in absolute zin Afruil Stelling na dameruil |
Menselijke factor
Eigen stijl Stijl van de tegenstander |
Positionele factoren
Ruimte Pionnenstructuur Controle over cruciale velden en lijnen Controle over het centrum |
||
| Initiatief
Materiaal in relatieve zin Snelheid om in te zetten Coördinatie van de stukken Positie van de koning |
Deze eerste keer ga ik in op de situatie, de andere keren op de menselijke factoren, in het bijzonder de speelstijl. Als voorbeeld twee partijen uit de Kandidatenmatch tussen Ivanchuk en Yusupov uit 1991. De eerste partij is de rapidpartij die gespeeld werd nadat Yusupov in de laatste partij van de reguliere tweekamp de stand had gelijkgetrokken. Hij gaat er hard tegenaan, onder het motto: ‘initiatief boven alles’.
Het tweede voorbeeld is de 8e partij uit de tweekamp waarmee hij de stand op 4-4 brengt.
Tussenronde beker
| Tussenronde | 1-11-2018 | ||||||
| rating | rating | Uitslagen | |||||
| aug. ’18 | aug. ’18 | Vet moet winnen, geel bekert verder. | |||||
| 1 | Gerard Lonnee | 1240 | – | Foppe Reinders | 1556 | ½-½ | |
| 2 | Hans van Roekel | 1275 | – | Cor Groot | 1596 | 0-1 | |
| 3 | Peter Smeenk | 1465 | – | Ton van Nieuwkerk | 1999 | Planning: 22 november | |
| 4 | Frank Reurs | 1490 | – | Jacob van Twisk | 1748 | 0-1 | |
| 5 | Frank van der Velpen | 2088 | – | Gerard Jongen | 1346 | ||
| 6 | Pieter Hopman | 2311 | – | Koen van Lankveld | 1748 | Planning: niet op een donderdag | |
| 7 | Daniël Doorn | 1751 | – | Paul Volkers | 1434 | Planning: 15 november | |
| 8 | Barry Brink | 2310 | – | Paul Meijer | 1693 | 1-0 | |
| 9 | Rob Hählen | 1782 | – | Wim Luberti | 2214 | Planning: 22 november | |
| 10 | Lucas van Mil | 2146 | – | Kees Pruis/Gert Kalkhoven | |||