Schaken is overal (1)!!!

Dit artikel is eerder gepubliceerd op 24 oktober 2017. De conservatrice van de museums in Vledder gaf enig commentaar op het artikel en enige opmerkingen heb ik op 7 november 2017 in dit bericht verwerkt.

Recent bracht ik een bezoek aan Exloo in Drente.
Op de heenweg reed ik langs Vledder. Uit literatuur over kunst had ik gevonden dat er in Vledder een museum is en wel in het centrum van het dorp, dus natuurlijk op de Brink en natuurlijk op nummer 1.

Veel tijd had ik niet te besteden om het museum rustig te bekijken. Maar zelfs een snel bezoek geeft voldoening. En het voornemen is er om nog eens meer tijd te nemen om het museum nogmaals te bezoeken en deel te nemen aan de rondleiding door het museum.

De website van het museum is museums-vledder.nl.  Museums, meervoud geeft aan dat er drie secties zijn: Glaskunst, Noord Nederlandse kunst en Valse Kunst.

Met name voor deze laatste sectie had ik de moeite genomen om enigszins om te rijden. De sectie toont een keur aan schilderijen en sculpturen die in het verleden zijn toegeschreven aan een bekende kunstenaar, maar die niet door die kunstenaar maar door een kunstvervalser zijn gemaakt.

“Maar waarom een artikel over een museum?” zult u vragen. We zijn toch schakers!
De reden is dat er een drie kunstwerken, vals of echt, te zien zijn die een relatie tot het schaken hebben.
Deze drie kunstwerken zijn achtereenvolgens:

De Denker.

Dit beeld is heel bekend en het origineel kunstwerk is in 1881 gemaakt door de Fransman Auguste Rodin.
Er zijn drie exemplaren van dit beeld gemaakt die zich bevinden in het Rodinmuseum te Parijs, in een museum in Kopenhagen en op het graf van Rodin te Meudon.

Het beeld in het Museum te Vledder is niet door Rodin gemaakt en daarom bevindt het beeld zich in de afdeling Valse Kunst.  De vervalser heeft de handtekening van Rodin in het beeld aangebracht en hij zal dat ongetwijfeld gedaan hebben teneinde een betere prijs voor het beeldje te maken.

Maar als schaker zie je natuurlijk vooral de houding van je tegenstander bij een schaakpartij als die zijn volgende zet overdenkt. Of misschien zie je jezelf erin terug tijdens een enerverende schaakpartij.

De conservatrice van het museum, Mevrouw E. Plenter, berichtte me dat dit exemplaar van de Denker als vervalsing door de mand valt onder andere omdat, in tegenstelling tot de Denker van Rodin, deze valse denker met zijn rechterarm niet steunt op de bovenkant van zijn linker knie, maar op de binnenkant van zijn linker knie.
Zelfs voor een schaker denkt dat toch wel heel ongelukkig!

Schaakstoel

Dit behoeft eigenlijk geen enkele toelichting: wil je helemaal in stijl schaken dan dien je zittend op deze stoel te schaken.

De stoel is een copie van de originele stoel die rond 1904 werd ontworpen door de Oostenrijkers Josef Hoffmann en Koloman Moser. De stoelen kwamen te staan in het door Hoffmann ontworpen sanatorium in Purkersdorf nabij Wenen (zie Wikipedia Sanatorium Purkersdorf ) . Mensen als de componist Gustav Mahler, de schrijver Arthur Schnitzler, de componist Arnold Schönberg en de schrijver Hugo von Hofmansthal hebben in het sanatorium verbleven en hebben ongetwijfeld in deze, destijds voor wat betreft vormgeving en dessin van de bekleding revolutionaire, stoelen gezeten.

De stoelen worden nog steeds via internet aangeboden. Hoed u dus voor het overhaast kopen van dit model stoel en overtuig u er eerst van of u wel een oorspronkelijke stoel uit het  Purkersdorf Sanatorium te koop krijgt aangeboden.

Kunstwerk gemaakt door Urias van Bon getiteld “Schaakbord”.

Dit werk zal iedere schaker direct aanspreken.

Bij nadere beschouwing zijn er veel sprekende elementen in dit werk te vinden.

Allereerst zien we dat het schaakbord omgeven wordt door een spinnenweb-achtig patroon. Dit patroon verzinnebeeldt de aantrekkingskracht van het schaakspel. Het is alsof we middels spinnenwebdraden omgeven en verbonden zijn met het schaakbord en er niet meer los van kunnen komen.

Het bord ligt verkeerd! Dat doet ons schakers denken aan het ook verkeerd liggende schaakbord op de omslag van het bekende vroegere schaakmagazine Schaakbulletin. Hier lijkt Urias bedoeld te hebben dat de regel “rechts een wit veld” onbelangrijk is want het gaat bij schaken om hogere zaken dan een voorschrift over de ligging van het bord.

De veelkleurige stukken in diverse vormen geven aan dat het schaakspel een onuitputtelijk bron is van mogelijkheden op slechts 64 velden. Het sluit aan bij onze ervaring dat er steeds partijen worden gespeeld waarbij de samenwerkende stukken weer geheel nieuwe mogelijkheden aan het licht brengen, zelfs in reeds eeuwen bekende schaakopeningen.

Het kunstwerk van Urias is te bezichtigen in het Museum te Vledder en is te kopen voor €35, althans toen ik het museum medio oktober bezocht.

.